طراحی الگوی چالش‌های تدوین سیاستگذاری فضایی مناطق روستایی کشور

نویسندگان

  • سیدعلی بدری دانشیار دانشکده جغرافیا گروه جغرافیا انسانی دانشگاه تهران
  • محمدرضا رضوانی استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
  • پروین خدادادی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

در سال‌‌های اخیر سیاستگذاری روستایی دچار تغییرات اساسی شده و از‌آنجاکه این سیاستگذاری‌‌ها عمدتاً در قالب توسعه پایدار و با دیدگاه سرزمینی مطالعه می‌شود، پوشش همگانی همه بخش‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد. در ایران، نبود دیدگاه کل‌نگر در فرایند سیاستگذاری کشور سبب شد تا بخش‌های مختلف در روستاها هر‌یک به‌صورت جزیره‌ای عمل کنند و به اصل مکمل بودن مکان‌ها توجه چندانی نشود. هدف این مقاله، طراحی الگوی چالش‌های تدوین سیاستگذاری فضایی مناطق روستایی کشور و ارائه راهکارهای مناسب است. در این پژوهش از نظریه داده‌بنیاد برای استخراج و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. برای دستیابی به اشباع‌نظری، با بهره‌گیری از نمونه‌گیری نظری و روش گلوله‌برفی، نظر 14 نفر از نخبگان (افراد صاحب‌منصب در دستگاه‌های متولی توسعه روستایی) با مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و به‌صورت انفرادی کسب شد. بر این اساس، «سیاستگذاری بخشی، متمرکز و بالا به پایین» طبقه‌محوری شناسایی شد. نتایج نشان داد ضعف بنیان‌های اندیشه‌ای و نظری سیاستگذاری روستایی در ایران مهم‌ترین عامل در پیدایش، قوام و دوام سیاستگذاری متمرکز، بخشی و بالا به پایین عمل کرده‌ است. در‌عین‌حال سیاست‌های تدوین شده از منظر نهادی و سرزمینی یکپارچه نیستند و همچنین، فرایند تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه روستایی منسجم و متصل نبوده و بازخورد مناسب شکل نمی‌گیرد. از‌این‌رو می‌توان گفت در وضعیت کنونی توجه به سیاستگذاری یکپارچه بخشی ـ فضایی ضرورت دارد. این ضرورت باید با توجه به تمرکززدایی اداری ـ فضایی و سیاستگذاری یکپارچه سرزمینی فراهم شود که پیامد آن کاهش نسبی بخشی‌نگری و توجه به سیاست‌های فضایی در نظام سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کشور است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی جمیعت شاغل شناور روستایی در مناطق شهری کشور

جابه‌جایی‌های روزانه با هدف کار، یکی از مهم‌ترین و مشهودترین شکل‌های اختلاط و یکپارچگی میان نواحی روستایی و نقاط شهری پیرامون است که به عنوان پدیده فضایی نوظهور در بیشتر کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته مشاهده می‌شود. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر تحلیل فضایی جمعیت شناور روستایی شاغل در نقاط شهری ایران است. داده‌های استفاده‌شده، از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 گرفته شده است. مقیاس م...

متن کامل

طراحی و اعتبار یابی الگوی برنامه آموزش بزرگسالان روستایی کشور

هدف پژوهش ارائه الگویی مناسب برای برنامه آموزش بزرگسالان روستایی در کشور می باشد. پژوهش در رده تحقیقات کاربردی است که به روش ترکیبی اکتشافی انجام شد. لذا دربخش کیفی پژوهش، روش تحقیق گروه کانونی و مصاحبه نیمه ساختار یافته و کمی از روش توصیفی تحلیلی استفاده گردید. جامعه پژوهش 1600نفر ازکارگزاران نظام آموزش روستایی کشور بود. نمونه گیری کیفی پژوهش با روش غیر احتمالی هدفمند و کمی با روش تصادفی خوشه ...

متن کامل

تحلیل عوامل و فرایندهای مؤثر بر تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه کالبدی مناطق روستایی ایران

روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروه­های پردرآمد شهری،  اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاست­ها و برنامه­ها در برابر فراورده و برآیند آنها می­شود و در نتیجه، آینده توسعه کالبدی مناطق روستایی با چالشی جدی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضع...

متن کامل

تحلیل الگوی فضایی مسکن روستایی مناطق خشک با شرایط اقلیمی (مطالعۀ موردی: استان سیستان و بلوچستان)

با توجه به تنوع اقلیمی در استان سیستان و بلوچستان، تنوع مسکن ناشی از آن از ویژگی های این استان می باشد. این تنوع اقلیمی باعث شده تا مسکن سنتی از تنوع شکلی و ساختاری برخوردار باشد. با بررسی وضعیت سازگاری مسکن بومی با عناصر آب و هوایی مشخص شد مسکن بومی شهرستان سرباز بیشترین سازگاری را با اقلیم دارد. ایستگاههای سراوان، ایرانشهر، نیکشهر، زاهدان و زابل دارای سازگاری متوسطی هستند و در شهرستان­های چاب...

متن کامل

طراحی و تدوین الگوی توسعۀ مهارت‌های کارآفرینی دانشجویان مدیریت ورزشی کشور

هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی توسعۀ مهارت‌های کارآفرینی دانشجویان مدیریت ورزشی کشور بود. تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع اکتشافی است که به‌صورت میدانی انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش شامل 2761 نفر از دانشجویان مدیریت ورزشی بود كه براساس جدول مورگان 338 نفر به‌صورت تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای دستیابی به اهداف پژوهش از پرسشنامۀ 28 سؤالی محقق‌ساخته استفاده شد که روایی صوری و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 99

صفحات  5- 34

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023